در جولای ۲۰۲۵، مطالعه‌ای ژنتیکی منتشر شد که ظهور ۲۱۴ بیماری انسانی را در اروپا و آسیای باستان ردیابی کرد، و نشان‌دهنده پیشرفت در ژنومیک باستانی است.
در جولای ۲۰۲۵، مطالعه‌ای برجسته در زمینه ژنومیک باستانی منتشر شد که ظهور ۲۱۴ بیماری انسانی را در اروپا و آسیای باستان ردیابی کرد. این پژوهش، که نتایج آن در مجله Natureمنتشر شد، با تجزیه‌وتحلیل DNA باستانی از ۱۳۱۳ فرد باستانی طی ۳۷۰۰۰ سال تاریخ اوراسیا، نقشه‌ای زمانی-مکانی از توزیع پاتوژن‌های انسانی ارائه داد. این مطالعه شواهد ژنتیکی از بیماری‌های زئونوتیک (منتقل از حیوان به انسان) را از حدود ۶۵۰۰ سال پیش شناسایی کرد و نشان داد که این بیماری‌ها با شروع کشاورزی و اهلی‌سازی حیوانات، به‌ویژه از حدود ۵۰۰۰ سال پیش، گسترش چشمگیری یافتند. این پیشرفت، درک ما از تاریخ بیماری‌ها و تأثیر آن‌ها بر مهاجرت‌ها، فروپاشی جمعیت‌ها و سازگاری‌های ژنتیکی را متحول کرده و می‌تواند به توسعه واکسن‌های آینده کمک کند.
جزئیات مطالعه
هدف مطالعه: هدف این پژوهش، ایجاد نقشه‌ای زمانی-مکانی از پاتوژن‌های انسانی با استفاده از داده‌های توالی‌یابی شاتگان (Shotgun Sequencing) از بقایای باستانی بود. این مطالعه به شناسایی منشأ و دینامیک بیماری‌های عفونی در طول تاریخ بشر پرداخت.
یافته‌های کلیدی:
شناسایی ۵۴۸۶ مورد DNA باستانی از ۴۹۲ گونه میکروبی متعلق به ۱۳۶ جنس، که ۳۳۸۴ مورد از آن‌ها پاتوژن‌های شناخته‌شده انسانی بودند.
• قدیمی‌ترین شواهد ژنتیکی از باکتری Yersinia pestis (عامل طاعون) در نمونه‌ای ۵۵۰۰ ساله از غرب روسیه یافت شد، که تاریخچه طاعون را ۲۰۰۰ سال عقب‌تر برد.
بیماری‌های زئونوتیک از حدود ۶۵۰۰ سال پیش با آغاز کشاورزی و تماس نزدیک انسان با حیوانات اهلی (مانند گاو، گوسفند و خوک) ظاهر شدند و در ۵۰۰۰ سال پیش با مهاجرت‌های چوپانان یامنایا (Yamnaya) از استپ‌های پونتیک به اوج رسیدند.
نمونه‌هایی از هم‌عفونی (Co-infection) مانند جمجمه‌ای از دوره وایکینگ‌ها که حاوی DNA هپاتیت B و طاعون بود، نشان‌دهنده تأثیر ترکیبی پاتوژن‌ها بر مرگ‌ومیر بود.
• اهمیت: این مطالعه نشان داد که کشاورزی و اهلی‌سازی حیوانات، همراه با مهاجرت‌های بزرگ مانند حرکت یامنایا، باعث افزایش بیماری‌های عفونی شد. این یافته‌ها به درک چگونگی شکل‌گیری بیماری‌ها و تأثیر آن‌ها بر تکامل ژنتیکی انسان کمک می‌کند.
